makemefeel

Een zoektocht naar het verkennen van zowel materiële als immateriële betekenissen van ruimtes in transitie, door afscheid te nemen van het oude en de overgang naar nieuwe betekenissen te onderzoeken.

Een ritueel van afscheid, herinnering en verbeelding.
Een terugkijken om vooruit te kunnen.

Hoe kan ik, samen met de bewoners en de omgeving, een ruimte in transitie vastleggen zodat de materiële en immateriële betekenissen benoemd worden, en hoe kunnen deze bevindingen vertaald worden in een ontwerp?

Het onderzoek richt zich op het proberen vastleggen van de emotionele en culturele waarde van een plek, terwijl deze fysiek verandert of verdwijnt, en onderzoekt hoe deze waarden bewaard kunnen blijven tijdens de transformatie.

- een vertraging, een stilstand

In deze eerste fase verkennen we de betekenis van een plek die op het punt staat te veranderen. Samen met Pol en Marleen onderzoeken we wat het huis was, wat het is, en wat het zou kunnen worden.

We brengen tijd door op de plaats. We luisteren. We kijken. We verzamelen verhalen. Elk object, elke ruimte, elk geluid draagt een laag van betekenis.

De fase kan gezien worden als de verkenningsfase, gefundeerd op ontmoetingen.

- een verwerking

We onderzoeken hoe en welke emotionele en culturele waarden verbonden aan de plek kunnen worden bewaard. Deze fase gaat niet alleen over het bewaren van objecten, maar ook over het bewaren van de essentie van de plek zelf en zijn architectuur. We nemen samen afscheid van wat was.

de objecten zullen niet meer verouderen, de muren zullen niet meer slijten. een momentopname van het verleden, een herinnering aan wat ooit was.

De tweede fase kan gezien worden als een rouwfase, een ritueel gefundeerd op transitie van het fysieke naar het symbolische, van het vergankelijke naar het blijvende.

- een droom

We onderzoeken hoe de nieuwe ruimte niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en symbolisch geladen kan worden. Hoe kunnen herinneringen, ambacht en de betekenis van het verleden worden verwerkt in het ontwerp van het nieuwe atelier en de residenties? Hoe kunnen we ruimtes creëren die ruimte bieden voor verbeelding, herinnering en verbinding, zodat ze bijdragen aan de symbolische en emotionele transformatie van de plek?

- een uitnodiging

De ruimte wordt nu een plek van samenkomst, waar verbindingen ontstaan, kennis wordt gedeeld, en nieuwe verhalen zich ontvouwen.

Tijdens open monumentendag wordt de woning opengesteld. Het onderzoek wordt getoond, buitenstaanders worden uitgenodigd om deel uit te maken van dit nieuwe verhaal.

Tegelijk is er aandacht voor de bestaande smidse waar met de hulp van vrijwilligers alle objecten worden gedocumenteerd.

Pol en Marleen krijgen elk een camera. Daarmee fotograferen ze wat voor hen van waarde is in het huis. Ze worden gedwongen om na te denken wat ze willen fotograferen. Wat ze vastleggen, zegt evenveel over het huis als over henzelf.

Een kennismaking in beelden.

In een schrift met vragen delen Pol en Marleen herinneringen, twijfels en dromen. Niet alles hoeft ingevuld te worden. Er is ruimte voor stilte.

Een kennismaking in woorden.

Ontmoetingen logboek

Elke ontmoeting staat voor 3 vellen papier. De datum, een foto, en een beschrijving van de ontmoeting.
De vellen papier zijn flinterdun, fragiel. De onderliggende ontmoetingen blijven zichtbaar.

De tijd wordt zo visueel zichtbaar doordat de stapel groter wordt.

Elke ontmoeting op mijn persoonlijke traject wordt ook aan dit logboek toegevoegd - geprint op een andere soort papier. Want elke ontmoeting draagt bij aan dit proces en mijn persoonlijke transitie.

Samen met Pol en Marleen doorlopen we de woning en bekijken wat waardevol is om te documenteren, te bewaren, over te vertellen. De overige objecten worden uit de woning verwijderd zodat de woning enkel nog gevuld is met voor hen waardevolle objecten.

Elk object wordt 1 voor 1 gefotografeerd en gekoppeld aan de plek waar ze stond. Door de objecten los te trekken van hun omgeving krijgen ze een nieuwe betekenis, worden ze belangrijk.

De verhalen die bij deze objecten horen, worden naar boven gehaald en vastgelegd. Zo wordt de betekenis van de objecten niet alleen visueel vastgelegd, maar ook in woorden.

De mentale ruimte om deze objecten op te bergen en het huis volledig leeg te maken groeit.

Het huis is nu een lege ruimte - een rustgevende leegte.

Nu kunnen we de materialen en de architectuur in zijn puurheid bekijken. Aan de hand van foto's worden de merkwaardigheden van de architectuur gedocumenteerd. Elk detail vertelt een verhaal dat niet in de objecten ligt, maar in de ruimte zelf.

Daarnaast kijken we ook naar de materialen die we kunnen hergebruiken. In plaats van weg te gooien, geven we de materialen een volgend leven.
Ze ondergaan een transformatie en tegelijk wordt het huis in leven gehouden, zelfs wanneer de oorspronkelijke vormen verdwenen zijn.

mappings graduation show

Elke fase/ontmoeting wordt gefilmd - in beeld gebracht. Heel eenvoudig met een gsm, zodat ook het filmen intuïtief kan gebeuren. Aan het einde worden deze losse beelden gemonteerd tot een film. Tegelijk worden geluiden / gesprekken opgenomen.

Je ziet het gebouw nu al transformeren, het is belangrijk om voldoende te filmen. Handelingen in beeld te brengen. Deze worden sneller vergeten dan we denken.

Alle objecten van waarde worden gefotografeerd in een fotostudio die ter plaatse wordt opgebouwd.

Aan deze objecten hangen verhalen vast. Deze foto's en verhalen worden gebundeld in een boek. Dit boek zal een plaats krijgen in het nieuwe gebouw.

De objecten worden gekoppeld aan de locatie in het huis.

Kan dit ook een klein pamflet zijn, een soort kaart die je altijd bij je kan hebben.

Een confrontatie met de realiteit die bouwen is. Wat is stedenbouwkundig mogelijk? Hoe hard denken ze mee met dit soort projecten?

Veel tegenwerking, weinig verbeelding.

Samen met Pol wordt gezocht naar de best mogelijk indeling van zijn atelier binnen de contour van het gebouw. er wordt gepuzzeld, verschoven, er wordt gezocht naar een compromis. binnen een emotionele context neemt hier de rationaliteit de overhand. de eerste schetsen liggen op tafel.

Marleen en Pol waren jarenlang de drijvende kracht achter het familiebedrijf Made in Inox in Watou. Dit bedrijf combineert 140 jaar vakmanschap met moderne technologieën, gedreven door een diepe passie voor het smeden. Hoewel Marleen en Pol het bedrijf hebben overgedragen, is hun betrokkenheid nog niet ten einde. Ze blijven zich inzetten om mensen te inspireren en enthousiast te maken voor het ambacht.

Hun nieuwe ambitie is een plek te creëren op de site die zowel een atelier voor Pol als ruimte voor residenties herbergt. Het moet een ruimte worden voor verbinding, waar verhalen gedeeld worden en nieuwe ideeën ontstaan.

- reflectie
de verkenning verloopt vlot, marleen en pol zijn makkelijk in omgang en delen met plezier hun ervaringen; positieve en negatieve. ze staan open om hun emoties te delen. er is een wederzijds begrip. onze visies over dit project zijn gelijklopend. we onderscheiden ons van wat doorsnee is, hebben een zeker gevoeligheid in ons en die raakpunten sterken ons in het verhaal dat we willen brengen.
en toch - voel ik ergens een rem, een beperking. ze spreken hun taal, de taal die ze kennen maar durven zo in herhaling te vallen. - hoe krijg ik ze hieruit los zodat we nog grotere stappen kunnen zetten?
ze vertrouwen me. en begrijpen wat ik wil zeggen. en dat is veel, hoezeer dit soms een evidentie lijkt - dat is het allesbehalve. ik geloof in het unieke dat we samen aan het onderzoeken en maken zijn.

- reflectie
Marleen en Pol hadden in het begin moeite om te benoemen wat 'waardevol' was. de emotionele last van afscheid overheerste; het huis leek gevuld met objecten die weg moesten. het huis is niet zomaar een gebouw, maar een plek vol verhalen en herinneringen. Door samen aanwezig te zijn in dit proces, door samen objecten te bekijken, herinneringen op te halen en ze te isoleren via fotografie, begon het besef terug te groeien: deze voorwerpen dragen verhalen. als persoon gingen ze door een transitie; het hielp hen anders kijken, lichter voelen en uiteindelijk loslaten. beetje bij beetje haalden ze meer objecten boven, gingen gesloten dozen terug open.

het documenteren gaf structuur aan afscheid.
de foto's werden een tastbaar alternatief voor het bewaren zelf - soms zelfs waardevoller dan de objecten.

- een aankomst

De eerste ontmoeting met de plek is puur intuïtief. Het is geen fase van begrijpen of analyseren, maar van ervaren en voelen.

Het huis roept iets op - een sfeer, een geheugen. Wat voel ik in deze stilte, in deze stilstand?

Maar dit is ook een eerste ontmoeting met de kunst van het smeden en de site - waar ik voor het eerst het vuur, de geur van het metaal, de geluiden van de werkplaats ervaar. Hier gaat het niet om het eindresultaat, maar om het proces.

Deze fase is de zaailing van wat volgt.

- reflectie
er hangt een warmte in het huis. niet alleen door wat zichtbaar is, maar ook door wat afwezig is. de stilte laat ruimte om te voelen hoeveel zorg hier gedragen werd. ondanks de beperkte ruimte werd er geleefd - met aandacht. kapotte elementen werden niet vervangen, maar hersteld. bestaande elementen aangepast in plaats van vernieuwd. er werd verzameld, er werd gekoesterd.

lampen zullen niet meer branden, rolluiken worden niet meer neergelaten, trappen worden niet meer belopen - vaat wordt niet meer gewassen.
alles ligt in elkaars verlengde, het leven binnen en buiten, het maken en het wonen. met rondom je het oneindige getik van de klok - overal.

ik kan blijven staren naar de beelden die ik filmde. ze vangen meer dan een plek: ze vangen een levenshouding, een sfeer die langzaam verdwijnt.

- ambacht
ambacht is geen aparte stap in het proces, maar een constante: het is de grondtoon waarop dit ritueel zich ontvouwt. de aandacht voor materiaal, handeling en betekenis is overal aanwezig. het nieuwe atelier wordt niet zomaar een werkplaats, maar een plek waar ambacht als erfgoed en toekomst samenkomen.

- ambacht
de handelingen van het ontruimen (objecten vastpakken, sorteren, benoemen) zijn op zichzelf bijna ambachtelijke handelingen: traag, aandachtig, lichamelijk.

er is geen haast, geen overhaaste beslissing - alles wordt met zorg behandeld.

- ambacht
Hier wordt ambacht echt inhoudelijk. de toekomst van de plek omvat letterlijk ambacht: de nieuwe werkruimte, het atelier, misschien zelfs de vormtaal van het paviljoen.

- ambacht
ambacht als gedeelde praktijk: hoe kan het vakmanschap van Pol worden doorgegeven? kan het nieuwe atelier een plek worden waar het ambacht beleefd wordt, al dan niet via workshops, open studio’s, tentoonstellingen?

- ambacht
de werkwijze is niet gericht op snelheid of efficiëntie, maar op het begrijpen wat waardevol is. ambacht zit hier niet in het maken, maar in het leren zien.

Door de voorgaande fases tekent het ontwerp zich bijna vanzelf af - als eerste lijnen op een leeg blad. Door de bewoners te leren kennen, door de plek langzaam aan te voelen, door te vertragen.

Het nieuwe gebouw sluit aan bij de omgeving, en komt tegelijk los van het bestaande. Tussen oud en nieuw ontstaan een overgangszone - een transitie. Een plek waar het verleden overvloeit in wat komt, zowel emotioneel als materieel.

De zwaarte van het verlies, dat niet altijd zichtbaar is maar wel voelbaar, krijgt een eigen paviljoen. een stille ruimte los van de woning, die uitnodigt tot reflectie en rouw.

Deze ruimte bevindt zich er letterlijk en figuurlijk tussenin - als scharnier tussen het bestaande en het nieuwe.
Het is een plek van overgang: tussen het vertrouwde en het onbekende, tussen herinnering en toekomst. Hier betreed je het gebouw, maar ook het verhaal.

Als inkomruimte is ze bescheiden, maar warm en uitnodigend.

Het rouwen krijgt een eigen plek. Het wordt losgetrokken van het dagelijkse, van het gebouw waarin verder geleefd zal worden. Deze ruimte is niet bedoeld om vast te houden, maar om los te laten - waar het verlies tastbaar mag blijven, maar ook mag verzachten.

Het paviljoen wordt opgebouwd uit materialen uit het oorspronkelijke huis. Een ode aan wat was, en tegelijk een uitnodiging om vooruit te kijken.